تصویر روز منتشرشده توسط ناسا، نگاهی شگفتانگیز به درخشانترین ستارگان آسمان شب ارائه میدهد؛ تصویری که نهتنها از منظر علمی قابلتوجه است، بلکه با نمایش رنگهای واقعی این اجرام آسمانی، جلوهای چشمنواز از جهان بالای سرمان به نمایش میگذارد. در این تصویر، ۲۵ ستاره پرنور که با چشم غیرمسلح از سطح زمین قابل مشاهدهاند، بهطور دقیق و با نامهای رسمی ثبتشده توسط اتحادیه بینالمللی نجوم (IAU) معرفی شدهاند. این ستارگان در آسمان شب با درخششی چشمگیر ظاهر میشوند و هر یک دارای ویژگیهای خاص نوری و طیفی هستند که به پژوهشهای اخترشناسی معنا و دقت بیشتری میبخشند. ناسا در انتشار این تصویر به سراغ نمایش واقعی رنگ ستارگان رفته است؛ نکتهای که در بسیاری از تصاویر مشابه با رنگهای مصنوعی یا فیلترهای تصویری پوشیده میماند.
به گزارش رسانه اخبار فناوری تک فاکس، آنچه این تصویر را از نمونههای مشابه متمایز میسازد، حضور نامهای رسمی و تاریخی ستارگان است؛ نامهایی که در بسیاری موارد قدمتشان به هزاران سال پیش بازمیگردد. فرهنگها و تمدنهای گوناگون، از بابلیان و یونانیان گرفته تا تمدنهای اسلامی و هندی، برای ستارگان پرنور نامهایی ویژه و گاه با بار معنایی فرهنگی یا اسطورهای تعیین کردهاند. این نامها نهتنها حامل جنبهای تاریخی هستند، بلکه بخش مهمی از تعامل بشر با آسمان شب را در دل خود جای دادهاند. امروزه، در راستای یکسانسازی اصطلاحات علمی در سطح جهانی، اتحادیه بینالمللی نجوم نقش کلیدی در استانداردسازی این نامها ایفا کرده و فهرستی رسمی از اسامی ستارگان منتشر کرده است که بسیاری از آنها در تصویر اخیر ناسا دیده میشوند.
جذابیت این تصویر تنها به نمایش بصری ستارگان محدود نمیشود؛ بلکه معانی نهفته در پسِ برخی از این نامها نیز وجهی ادبی و فرهنگی به آن میبخشد. بهعنوان مثال، Sirius که در فارسی بهنام شباهنگ یا شعرای یمانی شناخته میشود، در زبان لاتین بهمعنای «سوزاننده» است و دلیل این نامگذاری درخشندگی خیرهکننده آن در آسمان زمستانی نیمکره شمالی است. Vega یا وگا، برگرفته از واژهای عربی بهمعنای «سقوطکننده» است و Antares، که در فرهنگ یونانی بهمعنای «رقیب مریخ» شناخته میشود، به دلیل رنگ سرخش که به سیاره مریخ شباهت دارد، چنین نام گرفته است. این ترکیب از علم، زبان و فرهنگ، جلوهای منحصربهفرد به فهرست ستارگان پرنور میدهد.
با این حال، برخی از ستارگان شناختهشده و محبوب بهدلیل کمنور بودن در این فهرست جایی ندارند. نمونه برجسته این موضوع، Polaris یا ستاره قطبی است که گرچه جایگاهی مهم در ناوبری و جهتیابی دارد و در آسمان نیمکره شمالی از اهمیت زیادی برخوردار است، اما بهدلیل درخشندگی نسبتاً پایین خود، در میان ۲۵ ستاره پرنور انتخابی ناسا قرار نگرفته است. چنین تمایزهایی یادآور آن هستند که درخشش ظاهری، معیار اصلی این انتخاب بوده است و نه الزاماً میزان محبوبیت یا کاربرد فرهنگی و علمی ستارهها. این تصویر از ناسا، هم برای دوستداران نجوم و هم برای علاقمندان به پیوند علم و فرهنگ، اثری ارزشمند و الهامبخش به شمار میرود.
ارسال پاسخ